Τρίτη 18 Δεκεμβρίου 2012

Ομιλία στην Ολομέλεια της Βουλής, του Βουλευτή Αχαΐας της Δημοκρατικής Αριστεράς Νικολάου Τσούκαλη για την επίκαιρη ερώτηση σχετικά με την ανάγκη διατήρησης των ιστορικών υποδομών της «ΑΧΑΪΑ ΚΛΑΟΥΣ».

Ομιλία στην Ολομέλεια της Βουλής,  του Βουλευτή Αχαΐας της Δημοκρατικής Αριστεράς  Νικολάου Τσούκαλη   για την επίκαιρη ερώτηση προς τους Υπουργούς Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού και Τουρισμού, σχετικά με την ανάγκη διατήρησης των ιστορικών υποδομών της «ΑΧΑΪΑ ΚΛΑΟΥΣ».

(ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΟΥΛΗΣ 3.12.2012)

 
Στην επίκαιρη ερώτηση θα απαντήσει ο Αναπληρωτής Υπουργός κ. Κωνσταντίνος Τζαβάρας.
Κύριε Τσούκαλη, έχετε το λόγο για δύο λεπτά.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΣΟΥΚΑΛΗΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε Υπουργέ, ως εκ καταγωγής, γνωρίζετε πάρα πολύ καλά τη σημασία των εγκαταστάσεων της «ΑΧΑΪΑ ΚΛΑΟΥΣ» όχι μόνο για την Πάτρα και την ευρύτερη περιοχή αλλά και για ολόκληρη την Ελλάδα και ολόκληρη την Ευρώπη, δεδομένου ότι αποτελεί το πρώτο οργανωμένο οινοποιείο της χώρας, το οποίο εν έτει 1861 δημιουργήθηκε στο σημείο εκείνο από τον Γουσταύο Κλάους και έκτοτε αποτελεί εμβληματικό στοιχείο και της περιοχής αλλά και γενικότερα της βιομηχανικής παραγωγής και των βιομηχανικών εγκαταστάσεων του 19ου αιώνα.
Όμως, αυτά τα μνημεία τα τόσο μεγάλης σημασίας, έδειξαν πόσο ευάλωτα είναι από τη νομοθεσία, όταν πρόσφατα πριν από λίγες μέρες μία οικονομική διαμάχη μεταξύ των εμπλεκομένων γύρω από τη βιομηχανία, ουσιαστικά κινδύνευσε να κατακερματίσει τη βιομηχανία, όταν ο ένας εκ των δύο αποφάσισε να αποσύρει από τις εγκαταστάσεις της «ΑΧΑΪΑ ΚΛΑΟΥΣ» τα γνωστά σε όσους έχουν επισκεφθεί τη συγκεκριμένη εγκατάσταση ιστορικά βαρέλια του 19ου αιώνα, όπου φυλάσσεται η μαυροδάφνη εκείνης της εποχής. Όπως καταλαβαίνετε, προκάλεσε ένα είδος σοκ στην περιοχή και στους φορείς της Αχαΐας και της Πάτρας όταν συνειδητοποιήσαμε πόσο ευάλωτος είναι αυτός ο χώρος. Ενώ έχει κηρυχθεί όλη η εγκατάσταση διατηρητέα από το 1991, συνειδητοποιήσαμε ότι τα βαρέλια αυτά δεν ήταν δομικό στοιχείο της εγκατάστασης και ότι μπόρεσαν να αφαιρεθούν. Είναι σαν να λέμε δηλαδή, ότι από την Ακρόπολη μπόρεσαν να αφαιρεθούν οι Καρυάτιδες, χωρίς να υπάρχει κανένα πρόβλημα.
Το ερώτημα είναι σαφές. Σκοπεύετε άμεσα να χαρακτηρίσετε όλα τα στοιχεία αυτά των εγκαταστάσεων ως ιστορικά και ως άρρηκτα συνδεδεμένα με τη συγκεκριμένη εγκατάσταση; Υπάρχει πρόθεση εκ μέρους του Υπουργείου, να αναδείξει το χώρο αυτό και τουριστικά αλλά και πολιτισμικά σε σχέση με το χαρακτήρα του, δηλαδή του πρώτου οργανωμένου οινοποιείου της χώρας;
Ευχαριστώ πολύ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Χρήστος Μαρκογιαννάκης): Ευχαριστούμε, κύριε συνάδελφε.
Ορίστε, κύριε Υπουργέ, έχετε το λόγο για τρία λεπτά.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΖΑΒΑΡΑΣ (Αναπληρωτής Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού): Κύριε συνάδελφε, πράγματι η ακτινοβολία του μνημείου αυτού είναι σε όλους αισθητή. Θα πρέπει όμως για λόγους που έχουν σχέση με την ιστορία των χειρισμών που έγιναν για την προστασία και την ανάδειξη αυτού του μνημείου, να αναφερθούμε στο γεγονός ότι η κήρυξή του ως μνημείου, έγινε υπό το κράτος της ισχύος του άρθρου 1 του ν.1469/1950, δυνάμει της οποίας τότε παρείχε τη δυνατότητα με απόφαση των αρμοδίων οργάνων της πολιτείας, να παρέχεται ειδική προστασία σε συγκεκριμένα οικοδομήματα και συγκεκριμένα κτήρια, που είχαν ειδική σημασία για τον πολιτισμό και μάλιστα να παρέχεται εκείνη η προστασία που με βάση το άρθρο 52 του κωδικοποιημένου ν.5351/1932 περί αρχαιοτήτων, παρείχετο μόνο στα μνημεία της πολιτιστικής κληρονομιάς. Τότε, λοιπόν και υπό το κράτος της ισχύος αυτού του νόμου –δεν είχε ακόμα τεθεί σε εφαρμογή ο ισχύων νόμος για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, δηλαδή ο ν.3028/2002- αυτή η προστασία μπορούσε να δοθεί, αυτή εδόθη.
Σήμερα, όμως, με τα δεδομένα, κυρίως, της διατάξεως του άρθρου 42 που δίνει τη δυνατότητα -στη συνέχεια, βεβαίως, στην παράγραφο 2, απαγορεύει οποιαδήποτε μεταφορά, απόσπαση, μετακίνηση του μνημείου- να χαρακτηρίζονται και να προστατεύονται ως ακίνητα μνημεία και τα κινητά εκείνα στοιχεία του ακινήτου που θεωρείται μνημείο, τα οποία βρίσκονται σε μια ορισμένη σχέση με την κατά προορισμό χρήση του ακινήτου, είναι προφανές ότι δεν πρόκειται να κινδυνεύσουν αλλά ούτε και κινδυνεύουν από οποιαδήποτε ενέργεια αυτά τα ιστορικά βαρέλια στα οποία αναφερθήκατε.
Σας ενημερώνω δε ότι από τις 18 Σεπτεμβρίου του 2012, έχει αποσταλεί προς τους σημερινούς ιδιοκτήτες της επιχείρησης έγγραφο της Εφορίας Νεοτέρων Μνημείων Δυτικής Ελλάδας, με το οποίο απαγορεύεται χωρίς την προηγούμενη έγκριση της εφορίας οποιαδήποτε διαρρύθμιση, μετασκευή ή οποιαδήποτε εργασία στο χώρο του βιομηχανικού συγκροτήματος του «ΑΧΑΪΑ ΚΛΑΟΥΣ».
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Χρήστος Μαρκογιαννάκης): Το λόγο έχει ο κ. Τσούκαλης για τρία λεπτά.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΣΟΥΚΑΛΗΣ: Δεν θα εξαντλήσω το χρόνο μου, κύριε Πρόεδρε.
Πάντως, είναι γεγονός, κύριε Υπουργέ, ότι αφού το συγκρότημα και τα κινητά στοιχεία του μνημείου αυτού δεν έχουν ενταχθεί –γιατί δεν εντάσσονται αυτομάτως- στο προστατευτικό καθεστώς του νόμου του 2002, υπάρχει θεσμικό κενό που οδήγησε σε βάσιμους φόβους ότι τα βαρέλια αυτά μπορούν να μετακινηθούν. Τέλος πάντως, είναι θετική η ανταπόκριση και της υπηρεσίας όσον αφορά αυτόν τον τομέα.
Βεβαίως, υπάρχει και η δεύτερη ερώτηση που σας έθεσα και η οποία έχει σχέση με το κατά πόσο ενδείκνυται το Υπουργείο να αναλάβει την πρωτοβουλία σε συνεργασία με την ιδιοκτήτρια του χώρου, την Τράπεζα Πειραιώς, ώστε να υπάρξει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αναβάθμισης του συγκεκριμένου συγκροτήματος και να προχωρήσει η ανάδειξή του σύμφωνα με τον προορισμό του.
Παρεμπιπτόντως, πρέπει να ενημερώσω ότι έχει γίνει μια κατ’ αρχήν επαφή με την ιδιοκτήτρια τράπεζα, η οποία έχει εκδηλώσει το ενδιαφέρον να εντάξει το συγκεκριμένο συγκρότημα στο δίκτυο μουσείων που διαθέτει και διαχειρίζεται σε όλη την Ελλάδα. Πλην, όμως, εκτιμώ ότι η δική σας παρέμβαση, δηλαδή του Υπουργείου, θα συμβάλλει θετικά και πιο αποτελεσματικά σε όλη αυτήν τη διαδικασία.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Χρήστος Μαρκογιαννάκης): Ευχαριστούμε, κύριε συνάδελφε.
Το λόγο έχει ο κύριος Υπουργός για τρία λεπτά.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΖΑΒΑΡΑΣ (Αναπληρωτής Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού): Κύριε συνάδελφε, θα ήθελα να σας ενημερώσω επιπλέον ότι και σήμερα, επ’ ευκαιρία και εξ αφορμής της ερωτήσεώς σας, έδωσα εντολή στις υπηρεσίες του Υπουργείου, να κάνουν οτιδήποτε προβλέπεται εκ του νόμου, ώστε να υπάρξει πλήρης προστασία των συγκεκριμένων στοιχείων. Και λέω «πλήρης προστασία», γιατί πολύ ορθά επισημάνατε ότι το σχετικό κενό υπήρξε υπό το κράτος της νομοθεσίας που ίσχυε τότε που ξεκίνησε ο αρχικός χαρακτηρισμός του συγκεκριμένου μνημείου. Σήμερα δεν υπάρχει.
Επίσης, θα ήθελα να σας πω –και, πράγματι, θεωρώ ότι και εσείς συμμερίζεστε το γεγονός- ότι αυτό το συγκεκριμένο συγκρότημα, αποτελεί στοιχείο ιδιαίτερης σπουδαιότητας για τη μελέτη του βιομηχανικού πολιτισμού, ο οποίος είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την ιστορία, την εξέλιξη και την ανάπτυξη της περιοχής των Πατρών.
Επομένως, λοιπόν, στο πλαίσιο της προσπάθειας που συστηματικά έχουμε αναλάβει τους τελευταίους μήνες για την προστασία και την ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, σας δηλώνουμε ότι θα οδηγήσουμε τα πράγματα σε εκείνη την κατεύθυνση, ώστε να υπάρξει πλήρης ικανοποίηση όλων των ανησυχιών τις οποίες δικαιολογημένα έχετε, όσον αφορά βέβαια εκ της προέλευσής σας εκ των Πατρών αλλά όχι όμως και τόσο όσον αφορά την πληρότητα των ενεργειών που έχει κάνει το Υπουργείο.
Επίσης, όσον αφορά την τουριστική αξιοποίηση στην οποία αναφερθήκατε, είναι προφανές πως κατανοείτε ότι δεν μου επιτρέπεται να προβώ σε εισπήδηση σε αρμοδιότητα άλλου Υπουργείου, γιατί ήδη αυτού του είδους οι χειρισμοί, ανήκουν στο νεότευκτο Υπουργείο Τουρισμού.
Κατά πάσα περίπτωση όμως, εάν υπάρχει κάποια ιδέα ή εάν, πράγματι, από την τοπική κοινωνία προβάλλεται κάποια συγκεκριμένη σχεδίαση για τρόπο πολιτισμικής αξιοποίησης του συγκεκριμένου μνημείου, που να υπερβαίνει τα ήδη από πλευράς των υπηρεσιών οργανωθέντα, εγώ και προσωπικά είμαι στη διάθεσή σας να συνεργαστούμε, για να πετύχουμε το καλύτερο δυνατό προς την κατεύθυνση αυτή.