Κύρωση της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου «Ρύθμιση θεμάτων συμβάσεων που αφορούν Κέντρα Πρώτης Υποδοχής και Εγκαταστάσεων Κράτησης παράνομα διαμενόντων στη χώρα αλλοδαπών και τρόπο φύλαξης αυτών» και άλλες διατάξεις».

ΟΜΙΛΙΑ ΝΙΚΟΥ ΤΣΟΥΚΑΛΗ ΣΤΗΝ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ
Στο νομοσχέδιο περί ρύθμισης θεμάτων συμβάσεων που αφορούν Κέντρα Πρώτης Υποδοχής και Εγκαταστάσεων Κράτησης παράνομα διαμενόντων στη χώρα αλλοδαπών και τρόπο φύλαξης αυτών

(ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΟΥΛΗΣ 27.9.2012)
Ήθελα να ξεκινήσω προηγούμενος του κυρίου Παφίλη και κάνοντας μία διαπίστωση η οποία δεν μας τιμά και δεν μας προκαλεί ιδιαίτερη ευχαρίστηση, ότι δηλαδή σαν κόμμα λόγω της κοινοβουλευτικής τάξης δυστυχώς τοποθετούμαστε συνεχώς μετά το λόγο των εκπροσώπων της Χρυσής Αυγής. Είναι ένας λόγος μονίμως μισαλλόδοξος, ένας λόγος φοβικός, κλειστοφοβικός, ένας λόγος άκρως επικίνδυνος και εθνικά επιζήμιος. Η διαπίστωση όμως γίνεται ακόμα πιο οδυνηρή όταν συνειδητοποιούμε ότι δυστυχώς σ’ αυτή την κατάσταση που βιώνει η χώρα ο λόγος αυτός αποκτά ευήκοα ώτα. Καθήκον του Κοινοβουλίου, καθήκον των δημοκρατικών κομμάτων είναι να άρουν αυτή την κατάσταση. Χαιρέκακοι στέκονται πάνω από τα συντρίμμια μιας κοινωνίας και πάνω από μία αιμάσσουσα δημοκρατία και κάνουν κηρύγματα για απουσία του κράτους. Ποιοι; Αυτοί που διαχρονικά και ιδεολογικά και ουσιαστικά αρνούνται την αναγκαιότητα του κράτους. Ποντάρουν μόνο στην έννοια του έθνους, μόνο που δεν γνωρίζουν ότι αυτή τη στιγμή τέτοιες θεωρίες είναι άκρως επικίνδυνες και εθνικά επιζήμιες γιατί μία ακόμα Ελλάδα βρίσκεται και ζει στην αλλοδαπή σε μία περίοδο όπου δεκάδες χιλιάδες Ελληνόπουλα –και όχι μόνο- ξενιτεύονται για μία καλύτερη τύχη και βιώνουν αντίστοιχες συνθήκες στο εξωτερικό. Είναι μια Ελλάδα η οποία αυτή τη στιγμή ζει στην Ευρώπη και η οποία υφίσταται ένα τεράστιο ανθρωπιστικό δράμα επειδή όλοι αυτοί οι συμπολίτες μας αντιμετωπίζονται ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας λόγω της κρίσης.
Νομίζω ότι πρόσφατα διαβάσαμε όλοι την περιπέτεια κάποιων Ελλήνων που είχαν μεταναστεύσει στην Αυστραλία με τουριστικό διαβατήριο προκειμένου, ακολουθώντας την παλιά τακτική, να μείνουν μόνιμα στην Αυστραλία ως μετανάστες και βεβαίως όταν έληξε το διαβατήριο τους συνέλαβαν και τους έκλεισαν σε αντίστοιχο κέντρο. Είναι προφανές ότι το κέντρο αυτό ήταν σε πολύ καλύτερη κατάσταση απ’ ό,τι είναι τα δικά μας. Βεβαίως το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών δεν τόλμησε να κάνει διάβημα στην Αυστραλία για την κράτηση των Ελλήνων. Δεν φαντάζομαι να πιστεύει κανένας ότι αυτό υποδηλώνει υποτέλεια απέναντι στην Αυστραλία, γιατί απλούστατα η Αυστραλία και άλλες χώρες του λεγόμενου δυτικού κόσμου ακολουθούν μία στέρεη βάση όσον αφορά τη διαχείριση αυτών των φαινομένων που είναι η στέρεη βάση των διεθνών συνθηκών, των διεθνών κανόνων, των Συνταγμάτων τους και βεβαίως των κανόνων του διεθνούς ανθρωπισμού.
Και αυτή η βάση είναι ο πλέον σταθερός τρόπος προκειμένου να διατηρήσουμε τον πολιτισμό μας.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έλεγε κάποιος ότι κουλτούρα είναι αυτό που απομένει όταν κάποιος περιέλθει σε πλήρη αμνησία. Η κουλτούρα, ο πολιτισμός παραμένει και αναδεικνύεται κυρίως αν είναι ριζωμένος σε μια κοινωνία όταν η κοινωνία βρίσκεται σε βαθιά κρίση. Αυτό πρέπει να προασπίσουμε πάση θυσία αυτή την περίοδο. Και πρέπει επιτέλους να συζητήσουμε με την κοινή λογική.
Η Ελλάδα κλείνει αισίως 20 χρόνια που κατέστη χώρα υποδοχής μεταναστών. Και από το βορρά και από τα ανατολικά και από τα νότια. Η Ελλάδα πάντα ήταν σταυροδρόμι κίνησης των πολιτισμών, διαχρονικά, ιστορικά. Πάντα έβρισκε τον τρόπο να διαχειρίζεται αυτές τις ροές μόνο που, δυστυχώς, αυτή την περίοδο τα τελευταία δέκα χρόνια η παντελής έλλειψη πλήρους πολιτικής ήρθε και συναντήθηκε με αυτή την απίστευτη κρίση με αποτέλεσμα να δημιουργήσει δομικά προβλήματα στην ίδια την κοινωνία.
Καταληκτικά μπορώ να πω ότι μετά από 20 χρόνια εμπειρίας δεν έχουμε κατανοήσει πλήρως δυστυχώς κανένα κόμμα στη χώρα τις πλήρεις διαστάσεις του προβλήματος, όλα τα επίπεδα του προβλήματος, την πολυσυνθετότητα του προβλήματος. Και να πούμε το εξής απλό: Να κάνουμε ό,τι κάνει η υπόλοιπη Ευρώπη.
Άκουσα πάρα πολλά σχετικά με Ευρώπη φρούριο, με Ευρώπη που ζητάει εγκεφάλους –είπε ο Θανάσης Παφίλης- μέσα στα πλαίσια της μεταναστευτικής πολιτικής. Έχω την εντύπωση ότι δεν κινούμαστε στη σωστή κατεύθυνση.
Περίπτωση πρώτη: κέντρα κράτησης, κέντρα φιλοξενίας, στρατόπεδα συγκέντρωσης. Βιώνω το μεταναστευτικό πρόβλημα εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Η μεγαλύτερή μου εμπειρία ήταν όταν επισκεπτόμουν τα απάνθρωπα και τριτοκοσμικά κρατητήρια των περιφερειακών αστυνομικών διευθύνσεων -και στην Πέτρου Ράλλη- βλέποντας στοιβαγμένους όλους αυτούς τους μετανάστες οι οποίοι κρατούντο με τη διοικητική ποινή των έξι μηνών τότε, αν θυμάμαι καλά, που έχει γίνει τώρα δέκα οκτώ μήνες.
Το αίτημα όλων των ανθρωπιστικών οργανώσεων, απ’ ό,τι θυμάμαι -μπορεί να κάνω λάθος- δεν ήταν να απελευθερωθούν όλοι αυτοί. Το αίτημα, απ’ ό,τι θυμάμαι, ήταν τουλάχιστον να γίνουν ανθρώπινες οι συνθήκες διαβίωσής τους. Και για ποιο λόγο δεν αντιδρούσαν; Γιατί απλούστατα θεωρείται αυτονόητο ότι κάποιος που έρχεται χωρίς χαρτιά και μπήκε με αυτόν τον τρόπο που μπήκε σε μια χώρα, ήταν αυτονόητο να κρατείται προσωρινά μέχρις ότου, σε έξι μήνες, υποτίθεται ότι θα έπρεπε σε μια ευνομούμενη χώρα να έχει εξελιχθεί πλήρως η διαδικασία παροχής ασύλου, να εξεταστούν, δηλαδή, τα στοιχεία του, να ταυτοποιηθεί στο κατά πόσο πράγματι έχει τα στοιχεία του πρόσφυγα, να του δοθεί το πολιτικό άσυλο, όσοι είναι οικονομικοί μετανάστες να καταγραφούν, να δούμε στο κατά πόσο μπορεί να τους αντέξει η ελληνική κοινωνία και αν υπάρχει πραγματικά χώρος να ενσωματωθούν και όσοι απ’ αυτούς δε θέλουν να ακολουθήσουν κανέναν απ’ αυτούς τους δρόμους να ακολουθήσουν τη διαδικασία της επαναπροώθησης, της επιστροφής. Αυτή είναι η διαδικασία.
Εδώ, λοιπόν, μπαίνει το θέμα του Δουβλίνο ΙΙ. Θα μου επιτρέψετε να σας πω ότι το να θέτουμε το Δουβλίνο ΙΙ στην κορυφή του προβλήματος του μεταναστευτικού στην Ελλάδα, είναι ένας μύθος. Και δεν μπορεί να τον επικαλείται η Ελλάδα.
Υποτίθεται ότι η Ελλάδα είναι μία ευνομούμενη χώρα. Υποτίθεται! Τι λέει το Δουβλίνο ΙΙ; Μέσα στους έξι μήνες, στη διάρκεια της διοικητικής κράτησης, πρέπει να εξεταστεί το αίτημα του άλλου, αν μπορεί να του αποδοθεί το καθεστώς του πρόσφυγα, να του αποδοθεί το άσυλο, με αποτέλεσμα να ταξιδεύει σε όλη την Ευρώπη ελεύθερα αφού έχει αυτό το χαρτί.
Εδώ τι γινόταν; Επειδή η διαδικασία παροχής ασύλου διαρκούσε και τέσσερα και πέντε χρόνια, ο άλλος που έμπαινε στην Ελλάδα, πληροφορημένος από τον τόπο που ερχόταν, δεν υπέβαλλε αίτηση. Διότι έλεγε: «Εάν εγώ εγκλωβιστώ πέντε χρόνια στην Ελλάδα, γιατί να υποβάλω αίτηση; Θα φύγω με ένα πλοίο από την Πάτρα…» -όπως έκαναν συνήθως- «…και θα πάω με τον τρόπο που ξέρω στη Γερμανία ή οπουδήποτε αλλού.»
Οι Ιταλοί, με το που έβγαιναν από το πλοίο της γραμμής, συνελάμβαναν δέκα και μας επέστρεφαν είκοσι. Για ποιο λόγο; Διότι απλούστατα δεν κάναμε το πρώτο και βασικό, κύριε Υπουργέ -κι εδώ θέλω να κάνω μία ειδική αναφορά- δεν στελεχώναμε τις δομές ασύλου. Αυτό είναι το κρίσιμο ζήτημα.
Κι επειδή, κύριε Υπουργέ, κάνατε μία ειδική αναφορά στη Δημοκρατική Αριστερά όσον αφορά τη συγκεκριμένη τροπολογία, θέλω να πω το εξής:
Ο Εισηγητής μας διατήρησε μία επιφύλαξη. Δεν είπε «ψηφίζω παρών» στη συγκεκριμένη τροπολογία. Η θέση μας είναι «παρών» στο νομοσχέδιο. Θεωρούμε ότι αυτή η συγκεκριμένη τροπολογία, την οποία έχετε φέρει, πρέπει να κινηθεί το ταχύτερο δυνατόν, να δουλέψουν οι επιτροπές ελέγχου με τον πλέον σωστό τρόπο.
Θέλω να πω και το τελευταίο: Όταν ο Επίτροπος, αρμόδιος για τα δικαιώματα του ανθρώπου, κ. Χάμαμπερ -όπως ανέφερε και ο Εισηγητής μας, ο Δημήτρης ο Αναγνωστάκης- έφτασε στο σημείο να πει ότι αναστέλλεται η ισχύς του Δουβλίνο ΙΙ για την Ελλάδα λόγω των απαράδεκτων συνθηκών που επικρατούν στη χώρα, έχω την εντύπωση ότι δεν πρέπει να μας κάνει ιδιαίτερα υπερήφανους, επειδή καταργήθηκε στην πράξη.
Αντιθέτως, θα έπρεπε να μας προβληματίσει για ποιο λόγο και με ποιο σκεπτικό ο Επίτροπος έκανε αυτή τη δήλωση και γιατί χώρες όπως η Νορβηγία ή η Σουηδία ή και άλλες χώρες, αρνήθηκαν να επαναπροωθήσουν στην Ελλάδα μετανάστες που είχαν συλλάβει στις χώρες τους βάσει του Δουβλίνο ΙΙ, ακριβώς επειδή θεωρούνταν ότι οι συνθήκες κράτησης στη χώρα ήταν άθλιες.
Θέλω να πω το τελευταίο: Στη χώρα μας έχουν παρεξηγηθεί και οι όροι. Η Συνθήκη της Γενεύης για τους πρόσφυγες είναι μία τεράστια παρακαταθήκη για την ανθρωπότητα. Το τι είναι πρόσφυγας το γνωρίζουμε όλοι ή θα έπρεπε να το γνωρίζουμε και θα έπρεπε να υπερασπιζόμαστε τον πυρήνα της έννοιας του πρόσφυγα. Βεβαίως, χρήζει επανεξέτασης ο όρος, γιατί οι νέες συνθήκες έχουν δώσει νέες διαστάσεις και νέο περιεχόμενο στην έννοια του πρόσφυγα. Δεν περιλαμβάνονται πάρα πολλές περιπτώσεις κυρίως ομαδικών διώξεων κλπ. Το να ονοματίζουμε, όμως, και να χαρακτηρίζουμε συλλήβδην όλους όσους μπαίνουν στην Ελλάδα «πρόσφυγες», έχω την εντύπωση ότι θα μας οδηγήσει σε ατραπούς οι οποίες κάποια στιγμή θα είναι πολύ δύσκολο να τις αντιμετωπίσουμε.
«Παρών», λοιπόν, στο νομοσχέδιο, υπέρ της τροπολογίας, κύριε Υπουργέ.