Τρίτη 19 Ιουλίου 2011

Εξορθολογισμός και βελτίωση στην απονομή της πολιτικής δικαιοσύνης

Παρέμβαση του Νίκου Τσούκαλη στην ολομέλεια της Βουλής

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αφού ξεκινήσω δηλώνοντας ότι η Δημοκρατική Αριστερά, κύριε Υπουργέ, υπερψηφίζει το νομοσχέδιο, θα ήθελα να μεταφέρω σ’ αυτή εδώ την Αίθουσα μία εμπειρία που είχα πέρυσι, κατά την επίσκεψή μου με αντιπροσωπεία της Βουλής στο Τορόντο.


Λόγω επαγγελματικής διαστροφής επισκεφτήκαμε το εκεί Εφετείο, προκειμένου να συγχαρούμε και μία εφέτη ελληνικής καταγωγή, όπου είχε προαχθεί τις ημέρες εκείνες. Τελειώνοντας τη συζήτηση τη ρωτήσαμε τρεις νομικοί που ήμασταν πόσοι εφέτες υπάρχουν στο Τορόντο και αναφερόμαστε σε μία επαρχία με πληθυσμό εννέα εκατομμυρίων. Ο αριθμός μας εξέπληξε. Εννέα εφέτες σε μία επαρχία εννέα εκατομμυρίων! Για ποιο λόγο ήταν εννέα εφέτες είναι γνωστό, δεν χρειάζεται να το αναλύσουμε. Το γνωρίζουμε όλοι, το γνωρίζουμε και οι δικηγόροι, νομικοί, το γνωρίζουν και όσοι έχουν εντρυφήσει στο χώρο αυτό της δικαιοσύνης και λίγο πολύ το ανέλυσε και ανέφερε κάποια παραδείγματα ο κ. Βορίδης προηγουμένως στην τοποθέτησή του.


Εμείς, αντιθέτως, συστήνουμε κάθε χρόνο μεταβατικά Εφετεία και βεβαίως, με διατάξεις του νόμου αυξάνουμε τις θέσεις των Εφετών, προκειμένου να τα καλύψουμε. Και ξέρουμε πάρα πολύ καλά πόσο συμβάλλει αυτός ο θεσμός των μεταβατικών στην επιδείνωση, στην καταρράκωση της αξιοπιστίας της δικαιοσύνης στα πρόσωπα των πολιτών.


Θα μπορούσα να αναφέρω κι άλλα παραδείγματα κι εγώ, κύριε Υπουργέ, όπως το παράδειγμα της διαδικασίας εκποίησης, όπου πλέον τώρα έχει αυξηθεί ο αριθμός τους. Θα μπορούσα να αναφέρω όλη τη διαδικασία του καταναλωτικού δικαίου, όπου φτάνει κατευθείαν στα δικαστήρια, αφού ο θεσμός της συμβιβαστικής επίλυσης των διαφορών δεν λειτουργεί. Θα μπορούσα να αναφέρω ότι δεν λειτουργεί ο θεσμός ακόμα της διαμεσολάβησης, τον οποίο πρόσφατα ψηφίσαμε. Όλοι οι θεσμοί, δηλαδή, οι οποίοι μεσολαβούν, προηγούνται οποιασδήποτε δικαστικής επίλυσης.


Πρέπει, λοιπόν, να είμαστε ειλικρινείς, πρέπει να κατανοήσουμε ότι εάν δεν συγκρουστούμε με συμφέροντα και εμείς οι ίδιοι με τα συμφέροντα της δικής μας συντεχνίας, δεν υπάρχει περίπτωση να βρούμε λύση σε αυτόν εδώ τον τόπο. Εδώ είμαστε αποφασισμένοι.


Και ας είμαστε, επίσης, ειλικρινείς. Αν δεν κάνω λάθος, είναι η εικοστή τέταρτη τροπολογία, τροποποίηση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, μέχρι τώρα. Έχουμε χάσει κι εμείς τον αριθμό. Δεν μπορούμε να παρακολουθήσουμε τις τροπολογίες. Και μην πούμε ότι και οι είκοσι τέσσερις έγιναν προκειμένου να προσαρμοστεί η ελληνική πραγματικότητα στις σύγχρονες απαιτήσεις τις ευρωπαϊκές ή τις διεθνείς, προκειμένου να επιταχυνθεί η απονομή της δικαιοσύνης ή να εξορθολογικοποιηθεί το σύστημα, γιατί γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά ότι κάθε τροπολογία που ακολουθεί έρχεται να ανατρέψει προηγούμενες τροπολογίες, προηγούμενους θεσμούς, οι οποίες αποδεδειγμένα έχουν λυθεί, έχουν απορριφθεί, έχουν αποτύχει στην πράξη. Κι αυτό γιατί; Γιατί πάντα λέγαμε ότι κανένας, μα κανένας απ’ όσους συμμετείχαν σε νομοπαρασκευαστικές επιτροπές δεν είχαν την εμπειρία της καθημερινής δικαστηριακής πρακτικής.


Κι όμως, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θα μπορούσαμε να πούμε ότι το θεσμικό πλαίσιο του Τορόντο ή της Γαλλίας ή της Γερμανίας, παραδείγματος χάριν, αν έρθει να εφαρμοστεί στην Ελλάδα, θα αποδώσει; Η εκτίμησή μου είναι ότι θα γεννήσει τέρατα, κύριε Υπουργέ. Και θέλω επ’ αυτού να αναφέρω ένα παράδειγμα. Γιατί σας λέω ότι ένα άρθρο θα καταψηφίσω. Πριν ένα χρόνο δεν θα το καταψήφιζα, αλλά αυτή τη φορά θα το καταψηφίσω: Την άσκηση της υλικής αρμοδιότητας, όσο κι αν σας φαίνεται περίεργο.


Έκανα μία προσομοίωση την προηγούμενη εβδομάδα. Επισκέφτηκα τα γραφεία του Ειρηνοδικείου Πατρών, του τρίτου Ειρηνοδικείου της χώρας. Θα σας μεταφέρω τα στοιχεία. Τέλος Δεκεμβρίου του 2010 υπηρετούσαν στο Ειρηνοδικείο Πατρών, το τρίτο Ειρηνοδικείο της χώρας, είκοσι δύο γραμματείς και τρεις επιμελητές. Αυτή τη στιγμή υπηρετούν επτά γραμματείς και δύο επιμελητές. Εν τω μεταξύ, όλο αυτό το διάστημα, αυτό το εξάμηνο, έχει αυξηθεί ο όγκος δουλειάς κατά 95%. Δεν χρειάζεται να σας πω για τις διαταγές πληρωμής τι γίνεται, δεν χρειάζεται να σας πω για τους εκατόν εβδομήντα δύο φακέλους των υπερχρεωμένων νοικοκυριών και να σας πω βεβαίως, μία άλλη αύξηση της ύλης με τις τετρακόσιες ένορκες βεβαιώσεις, μόνο αυτή την περίοδο.


Τι σημαίνει η αύξηση της υλικής αρμοδιότητας αυτή τη στιγμή για τα Ειρηνοδικεία και για το Ειρηνοδικείο, βεβαίως, της Πάτρας; Σημαίνει ότι το σύνολο σχεδόν των εργατικών διαφορών και των αυτοκινητικών διαφορών –και απευθύνομαι σε δύο νομικούς, δικηγόρους, οι οποίοι έχουν ασκήσει πρακτική δικηγορία- συν το σύνολο των διαταγών πληρωμής θα πηγαίνουν πλέον στο Ειρηνοδικείο. Ποια είναι η αύξηση; Δεν χρειάζεστε να σας την πω. Αντιθέτως, ποια θα είναι η αύξηση για τα Πρωτοδικεία με την αύξηση της υλικής αρμοδιότητας σε εκατόν είκοσι χιλιάδες; Μηδαμινή. Δεν εξισορροπείται το σύστημα. Το σύστημα θα καταρρεύσει, κύριε Υπουργέ, με αυτή την αύξηση.


Δεν μπορώ να συνηγορήσω στην κατάρρευση του Ειρηνοδικείου της Πάτρας και μην μου πείτε ότι θα προσληφθούν οι ασκούμενοι δικηγόροι. Σας πληροφορώ ότι γνωρίζοντας τις συνθήκες που επικρατούν στο Ειρηνοδικείο της Πάτρας, κανένας από τους ασκούμενους δεν θέλει να τοποθετηθεί στο Ειρηνοδικείο. Όλοι θέλουν στο Εφετείο ή στο Πρωτοδικείο.


Τελειώνω με τις παραγράφους 7 και 8 του άρθρου 28, όσον αφορά τη τηλε-εξέταση, ας την πούμε έτσι, των μαρτύρων, πραγματογνωμόνων, διαδίκων. Όλοι γνωρίζουμε, λίγο πολύ, τι σημαίνει φυσική εξέταση όλων αυτών των προσώπων. Δεν μπορούμε να χρησιμοποιούμε την τηλεδιάσκεψη, την τηλε-εξέταση χωρίς όρια. Εδώ πέρα βλέπω ότι ακόμα και στην ίδια πόλη να βρίσκονται οι διάδικοι, οι μάρτυρες και οι πραγματογνώμονες, μπορούν να εξεταστούν με τηλε-εξέταση. Για ποιο λόγο; Να πω ότι είναι δύσκολη η μετακίνησή τους, βρίσκονται σε άλλη πόλη μακριά από την έδρα του δικαστηρίου, να το καταλάβω. Αλλά το να είναι στην ίδια πόλη -αυτό κατάλαβα- και να είναι δίπλα στο δικαστικό μέγαρο και να εξετάζονται, αυτό δεν μπορώ να το καταλάβω και νομίζω ότι τουλάχιστον ως προς αυτό θα πρέπει να τεθούν αυστηροί όροι.


Αυτές είναι οι θέσεις της Δημοκρατικής Αριστεράς. Υπερψηφίζουμε το νομοσχέδιο και κάποια στιγμή να δούμε γενικώς την πλήρη ανατροπή του πλαισίου της Πολιτικής Δικονομίας. Γιατί θα πρέπει να θυμίσουμε και σε όσους μας ακούν έξω απ’ αυτή την Αίθουσα ότι η Δικονομία είναι ο προστατευτικός κλοιός, μέσα στον οποίο εξυπηρετούνται τα στοιχειώδη δικαιώματα των πολιτών και υλοποιούνται και βασικές συνταγματικές διατάξεις.


Ευχαριστώ πολύ.