Πέμπτη 13 Μαΐου 2010

Ομιλία του Νίκου Τσούκαλη στη βουλή


Μόνη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου:


«Τροποποίηση του ν. 3213/2003, διατάξεων του Ποινικού Κώδικα που αφορούν εγκλήματα σχετικά με την Υπηρεσία και άλλες διατάξεις».

(ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΟΥΛΗΣ 11-05-2010)

Ο ειδικός αγορητής του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. κ. Νικόλαος Τσούκαλης παρακαλείται να λάβει το λόγο.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΣΟΥΚΑΛΗΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

Ως τελευταίος ειδικός αγορητής, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πρέπει και εγώ να επισημάνω ότι πράγματι το νομοσχέδιο αυτό έρχεται προς συζήτηση στη Βουλή μέσα σε ένα πολιτικό και κοινωνικό κενό, έρχεται σε μια περίοδο που είναι υπεράνω υποψίας. Εκ των πραγμάτων περιέχει η συζήτησή μας μια φόρτιση. Εκ των πραγμάτων θεωρούμε και πιστεύουμε και έτσι φαίνεται, ότι νομοθετούμε κάτω από έκτακτες συνθήκες. Είναι σωστή περίοδος αυτή για να συζητάμε τέτοια νομοσχέδια; Τέτοια νομοσχέδια, τα οποία εκ των πραγμάτων έχουν ένα τεράστιο θεσμικό χαρακτήρα που πρέπει να επιφέρουν τομές και βεβαίως πρέπει να απαντήσουν πειστικότατα στους πολίτες, που μας παρακολουθούν, στις προσδοκίες τους, πρέπει να απαντήσουν στην οργή τους, στην αγανάκτησή τους, ακόμη και στο μένος τους.Συζητάμε αυτό το νομοσχέδιο, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, μία μόλις ημέρα μετά την κατά τα 2/3 Διάσκεψη των Πολιτικών Αρχηγών.

Απευθύνω ένα ερώτημα, κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι: Αλήθεια, αυτά που διατυπώθηκαν χθες ως προτάσεις από τους πολιτικούς αρχηγούς αυτούς μπορούμε να τα εντάξουμε σε μία σοβαρή αντιμετώπιση της κρίσης, θεσμικής κρίσης, κρίσης ηθικής που αντιμετωπίζει το πολιτικό σκηνικό; Παραδείγματος χάρη, όταν ακούμε ότι πρέπει να καταργηθεί η ασυλία των Βουλευτών συλλήβδην, είναι μέσα στις προθέσεις μας; Θα μπορούσε να διατυπωθεί μία τόσο σοβαρή άποψη μέσα σε περίοδο ανυποψίαστη, μέσα σε μία περίοδο ομαλή; Ή πραγματικά είναι δυνατόν, ως πρώτη πρόταση, ο Πρόεδρος της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης να ζητά την αλλαγή του νόμου «περί ευθύνης Υπουργών» εδώ και τώρα; Αλήθεια, έχει περισσεύσει επιτέλους η υποκρισία σ’ αυτήν εδώ τη χώρα! Μας ακούει ο κόσμος. Θα πρέπει να επαναλάβουμε για άλλη μία φορά ότι το 2001 δεν διατυπώνεται σωστή πρόβλεψη στο Σύνταγμα για το νόμο «περί ευθύνης Υπουργών». Το 2003 που ψηφίζεται ο νόμος, ισχύει μέχρι σήμερα.


Το 2006 τα δύο μεγάλα κόμματα έκαναν ότι δεν άκουγαν στις συνεχείς επισημάνσεις του κόμματός μας και της Αριστεράς να αλλάξει ο νόμος και ερχόμαστε τώρα με μία απόλυτη υποκρισία και αυτοί οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί να ζητούν αλλαγή του νόμου «περί ευθύνης Υπουργών». Το λέμε από το 2008. Έχω διατυπώσει με κάθε λεπτομέρεια τι ρυθμίσεις χρειάζονται στο τέλος του πρώτου πορίσματος για το Βατοπέδι. Έρχονται κάποιοι τώρα και ζητούν να αλλάξει ο νόμος «περί ευθύνης Υπουργών».Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, νομοθετούμε σε μία περίοδο που κλονίζεται πάρα πολύ σοβαρά η κοινωνική συνοχή. Νομοθετούμε σε μία περίοδο όπου πλέον τείνει να επικρατήσει ο κοινωνικός αυτοματισμός. Είναι γενικευμένος ο κοινωνικός φθόνος. Είμαστε σε μία περίοδο όπου τείνει να επικρατήσει η ανθρωποφαγία και ο κανιβαλισμός. Όλα αυτά, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, άραγε, έχουν έρθει μοιραία, έχουν επέλθει ως αυτονόητα, είναι ένα νομοτελειακός κανόνας που έχουμε φθάσει μέχρι εδώ; Είναι προφανές ότι όχι. Αυτά είναι αποτέλεσμα συγκεκριμένης στοχευμένης, μεθοδευμένης, μακροχρόνιας πολιτικής συνειδητής επιλογής των δύο μεγάλων κομμάτων, τα οποία μέσα στην περίοδο αυτής της κρίσης έχουν δει το αποτρόπαιο πρόσωπό τους. Και βεβαίως η τεράστια ευθύνη της Κυβέρνησης, και της τωρινής, αλλά και της προηγούμενης, είναι ότι αυτά τα κοινωνικά χαρακτηριστικά τα έχουν υποδαυλίσει την τελευταία περίοδο, δυστυχώς, συμπράττοντας ή ενισχύοντας μία τεράστια εκστρατεία παραπλάνησης εκ μέρους των Μ.Μ.Ε., που αυτά τα χαρακτηριστικά θέλουν να τα επιτείνουν, γιατί θεωρούν ότι εάν επιτείνουν αυτά τα χαρακτηριστικά, μπορούν να αντιμετωπίσουν με πιο επαρκή τρόπο τις οδυνηρές συνέπειες από τα μέτρα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.


Ακολουθείται η γνωστή και πετυχημένη, μπορώ να πω, μέχρι σήμερα μέθοδος της γενίκευσης των ευθυνών. Με την ανταλλαγή των ευθυνών μεταξύ των δύο μεγάλων και της διάχυσής τους σε όλη την κοινωνία είναι προφανώς ότι χάνεται, θολώνει το πρόσωπο του πραγματικού υπευθύνου. Αυτό είναι μία τακτική που τη χρησιμοποιούν οι πάντες.


ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Και εσείς. Όχι προσωπικά, εγώ θα πω όλοι.


ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΣΟΥΚΑΛΗΣ: Κύριε Παπαϊωάννου, θα επαναλάβω ότι όχι όλοι! Γιατί επαναλαμβάνετε συνεχώς αυτήν την άποψη; Αλήθεια, να δεχθώ πολιτικές ευθύνες δικές μας, ναι, αλλά άλλο οι πολιτικές ευθύνες, κύριε Παπαϊωάννου και άλλο οι ευθύνες οι οποίες περικλείουν ακόμα και ποινικές διαστάσεις.


ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Εκεί έχετε δίκιο. Άλλο θέμα.


ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΣΟΥΚΑΛΗΣ: Δεν είναι ίδιες οι ευθύνες, είναι διαφορετικές οι πολιτικές ευθύνες από την εκφορά του λόγου και από τις πολιτικές που ακολουθεί κάθε κόμμα και άλλο στο κατά πόσο διαμορφώνει συνειδητά μία κοινωνική πραγματικότητα η οποία τείνει να αναπαράγει αυτό το νοσηρό φαινόμενο. Και περί αυτού μιλάμε. Υπάρχει, λοιπόν, μία κοινή διαπίστωση, ότι η διαφθορά έχει καταλάβει πλέον κάθε κόγχη, κάθε πτυχή, έχει κατακλύσει κάθε δραστηριότητα κοινωνική, ότι ο κοινωνικός ιστός πλέον που διακατέχει και συνενώνει την κοινωνία αυτήν τη στιγμή είναι ο ιστός της συνενοχής. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, θέλει ο κύριος Υπουργός και η Κυβέρνηση να φέρουν αυτό το νομοσχέδιο με μία φιλοδοξία να αντιμετωπίσει τη διαφθορά. Το είπαμε και στην Επιτροπή. Είναι ένα φιλόδοξο σχέδιο, θετικό βήμα, πλην όμως μετέωρο. Δεν ζητούσαμε εδώ και τώρα να φέρει ένα νομοσχέδιο να αντιμετωπίσει αυτήν τη λαίλαπα που έχουμε γύρω μας, αυτήν την κατακρήμνιση, θέλουμε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο.


Είναι δυνατόν να αντιμετωπιστεί αποσπασματικά αυτό το τεράστιο φαινόμενο; Είναι προφανές ότι όχι.Προεκλογικά ο κύριος Πρωθυπουργός διακήρυξε την εκπόνηση ενός εθνικού σχεδίου πάταξης της διαφθοράς. Κι έτσι είναι, διακηρυκτικά είναι σωστό. Το συγκεκριμένο αυτό νομοσχέδιο ανταποκρίνεται σε αυτήν την εξαγγελία; Πρώτα από όλα για να το αξιολογήσουμε θα έπρεπε να έχουμε το σχέδιο, αλλά σχέδιο δεν υπάρχει. Δεν νομίζω ότι ακόμα και οι συνάδελφοι του ΠΑΣΟΚ να πιστεύουν ότι υπάρχει σχέδιο. Δεν υπάρχει. Πως λοιπόν να αξιολογήσουμε αυτό το σχέδιο νόμου ως τμήμα αυτού του σχεδίου; Το μόνο που είναι βέβαιο, είναι ότι αυτό εδώ το νομοσχέδιο θα ήταν το τελευταίο καταληκτικό τμήμα του συγκεκριμένου νομοσχεδίου, γιατί είναι το νομοσχέδιο που αναφέρεται και αφορά στην καταστολή της διαφθοράς.


Ως προς αυτό στον κύριο Υπουργό δώσαμε συγχαρητήρια. Ως τελευταίο τέτοιο τμήμα θα ήταν πολύ καλό πιθανόν γι’ αυτό το σχέδιο, με μία μικρή αλλά ουσιαστική διαφορά, ότι αν ήταν ενταγμένο σε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ίσως –κύριε Υπουργέ, σας το είπαμε- οι ποινές και ο τρόπος αντιμετώπισης των παραβατών να μην ήταν αυτός. Όταν ένα τεράστιο θέμα αντιμετωπίζεται αποσπασματικά και κυρίως όσον αφορά την καταστολή, τότε η προσφιλής μέθοδος είναι η αύξηση, η αυστηροποίηση των ποινών. Αναφέρθηκε και ο κ. Πλεύρης προηγουμένως και θα αναφερθώ και πιο κάτω. Η χώρα μας, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, για όσους δεν το ξέρετε, έχει ενσωματωμένη στο Δίκαιό της τη Διεθνή Σύμβαση Κατά της Διαφθοράς του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.


Ενσωματώθηκε με το νόμο 3666/2008. Αξίζει τον κόπο να διαβάσετε αυτήν τη σύμβαση, γιατί συνιστά ένα πλήρες κείμενο προδιαγραφών για οποιαδήποτε σοβαρή κοινωνία θέλει να θεσμοθετήσει νόμους, κανόνες και δομές αντιμετώπισης της διαφθοράς. Η θεσμοθέτηση ενός τέτοιου νομοσχεδίου δεν είναι μόνο του Υπουργείου Δικαιοσύνης, αλλά είναι μίας ολόκληρης κυβέρνησης, είναι πολλών Υπουργών, οι οποίοι πρέπει να συμπράξουν και πρέπει να καταστρώσουν αυτό το σχέδιο.Τι λέει, λοιπόν, αυτή η σύμβαση του ΟΗΕ; Στο κεφάλαιο 2, στα προληπτικά μέτρα, λέει ότι πρώτον, είναι η πρόληψη, δεύτερον, ο εντοπισμός και τρίτον, η τιμωρία, η δίωξη. Ερώτηση, όσον αφορά τα δύο πρώτα κρίσιμα: Τι έχουμε σαν χώρα; Τι θεσμούς έχουμε; Και το κεφάλαιο δύο αναφέρεται στα προληπτικά μέτρα. Ακούστε: Κάθε κράτος-μέλος είναι υποχρεωμένο, πρέπει να αναπτύσσει, εφαρμόζει ή διατηρεί αποτελεσματικές, συντονισμένες πολιτικές κατά της διαφθοράς που προάγουν τη συμμετοχή της κοινωνίας -και εδώ θα επανέλθω- και να ακολουθεί αποτελεσματικές πρακτικές που αποσκοπούν στην πρόληψη της διαφθοράς. Όσον αφορά το συγκεκριμένο θέμα, δυστυχώς δεν έχουμε κάτι. Άρθρο 6. Και εδώ θα σταθώ ιδιαιτέρως. «Όργανα πρόληψης της διαφθοράς». Λέει ότι πρέπει να προβλέπει, να θεσπίζει κατάλληλα όργανα και να τα θωρακίζει, λέει πιο κάτω, με την απαραίτητη ανεξαρτησία.


Στην Επιτροπή είπαμε στον κύριο Υπουργό, κύριε Υπουργέ, σας είπαμε, σήμερα δεν διευκρινίσατε: Την Επιτροπή Καταπολέμησης των Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες θα την επαναφέρετε στο καθεστώς της Ανεξάρτητης Αρχής και να μην είναι απλή Επιτροπή; Δεν το διευκρινίσατε. Έπρεπε να το διευκρινίσουμε. Όταν συζητήθηκε το συγκεκριμένο νομοσχέδιο τον Ιούλιο του 2008, το οποίο τότε είχε έρθει με τη φιλοδοξία του κ. Αλογοσκούφη ότι θα πατάξει τη διαφθορά και είχε μετατρέψει την Ανεξάρτητη Αρχή σε απλή Επιτροπή υπό τον έλεγχό του, ήμουν ειδικός αγορητής. Θεωρώ υποχρέωσή μου να επαναλάβω ένα απόσπασμα της ομιλίας μου εκείνης. Έλεγα τότε: «Με το νομοσχέδιο που συζητάμε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αποκαλύπτονται με τον πλέον τραγικό τρόπο οι μύχιες και ανομολόγητες επιδιώξεις, ο πανικός και το πλήρες αδιέξοδο της Κυβέρνησης».


ΠΕΤΡΟΣ ΕΥΘΥΜΙΟΥ: Δεν είχατε καλό ακροατήριο τότε!


ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΣΟΥΚΑΛΗΣ: Καλό θα είναι να το προσέχετε και εσείς, κύριε Ευθυμίου. «Με το σημερινό νομοσχέδιο η Νέα Δημοκρατία εκδηλώνει την τρίτη φάση των βαθύτερων επιδιώξεών της. Η πρώτη φάση της νομοθετικής της πρωτοβουλίας ήταν η θεσμοθέτηση των ιδεοληπτικών της εμμονών περί επανίδρυσης του κράτους, κατεδάφισης του δημόσιου χώρου και την επικυριαρχία της ασύδοτης αγοράς. Η δεύτερη φάση ήταν η εξόφληση των επιταγών και ανειλημμένων υποχρεώσεων προς ιδιοτελή ιδιωτικά συμφέροντα, όπως στο νομοσχέδιο για την κύρωση της Συμφωνίας μεταξύ ΟΤΕ και Deutsche Telekom και διάφορα άλλα.


Η τρίτη φάση είναι αυτή που συμπληρώνει αυτό το παζλ με το σημερινό νομοσχέδιο, δηλαδή αυτό που ψήφισε τότε: Η βαθύτερη επιδίωξη είναι η προστασία συγκεκριμένων πολιτικών προσώπων από επερχόμενες αποκαλύψεις. Και θα μου επιτρέψετε να σας πω και να το διακινδυνεύσω ότι οι επερχόμενες εκλογές θα γίνουν προκειμένου να αποκαθαρούν όλοι αυτοί οι πολιτικοί που πιθανόν θα αποκαλυφθεί η συμμετοχή τους στη διακίνηση βρώμικου χρήματος». Αυτή ήταν η τοποθέτησή μου, επιβεβαιώθηκε απόλυτα, επιτρέψτε μου να πω, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι. Και να συνεχίσω σύντομα, γιατί θα πούμε και αρκετά επί των άρθρων. Στο άρθρο 8 της σύμβασης υπάρχει ειδική αναφορά στη σύνταξη κωδίκων συμπεριφοράς των δημοσίων υπαλλήλων. Και στο άρθρο 13 υπάρχει η συμμετοχή της κοινωνίας, όπου αναφέρω δύο σελίδες όσον αφορά την υποχρέωση που έχει ένα σοβαρό κράτος προκειμένου να διαπαιδαγωγεί τους πολίτες. Αναφέρεται μέχρι και σε σεμινάρια σε δημοτικά σχολεία και σε πανεπιστήμια.


Και όσον αφορά την περίφημη περίπτωση της παραγραφής, άρθρο 29, λέει η σύμβαση: «Κάθε κράτος-μέλος θεσπίζει σύμφωνα με την εσωτερική του νομοθεσία μακρά περίοδο παραγραφής για Υπουργούς κ.ο.κ.». Μακρά περίοδος, ούτως ώστε να δίνεται η δυνατότητα σε οποιονδήποτε πολίτη να στρέφεται με ασφάλεια και επάρκεια κατ’ αυτών οι οποίοι ζημίωσαν το δημόσιο. Κατόπιν όλων αυτών, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θεωρώ ότι η Κυβέρνηση δεν έχει ξεκαθαρίσει με τον παρόν νομοσχέδιο το κατά πόσον τηρείται η αρχή της αναλογικότητας. Είναι προφανές ότι προκειμένου να αχθούμε σε ασφαλή συμπεράσματα για την τήρηση της αναλογικότητας, δηλαδή στο κατά πόσο οι αυξημένες ποινές είναι επαρκείς για να αποτρέψουν την τέλεση οποιουδήποτε αδικήματος απ’ αυτά που προβλέπονται στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο, θα έπρεπε προηγουμένως να αξιολογήσει σοβαρά ποια είναι τα προβλήματα του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου. Υπάρχει τεράστιο θεσμικό πλαίσιο στην ελληνική έννομη τάξη. Ανέφερα τον 3666. Υπάρχει ο ν. 2957/2001, ο 3560/2007, ο 3213/2003, ο νόμος περί ευθύνης Υπουργών και πολλές άλλες περιπτώσεις.


Είναι προφανές λοιπόν ότι δεν πειθόμαστε ότι πραγματικά το συγκεκριμένο νομοσχέδιο τηρεί την αρχή της αναλογικότητας. Υπάρχουν πάρα πολλά τα οποία θα πούμε επί των άρθρων όσον αφορά τα μέτρα επιείκειας. Κύριε Υπουργέ, σας προτείνει το Επιστημονικό Συμβούλιο της Βουλής ότι δεν μπορεί να προσέρχεται οποιοσδήποτε για να καταθέτει για οτιδήποτε μετά το πέρας της προδικασίας. Σας το λέει και το Επιστημονικό Συμβούλιο. Γιατί δεν το τηρείτε; Σας το είπαμε και στην Επιτροπή.Επειδή θεωρούμε λοιπόν ότι το συγκεκριμένο νομοσχέδιο επιφέρει σαφείς βελτιώσεις στις συγκεκριμένες διατάξεις του Ποινικού Κώδικα και των ρυθμίσεων που αυτή τη στιγμή υπάρχουν σε σχέση μ’ αυτόν τον αποσπασματικό τομέα, πλην όμως δεν αντιμετωπίζει σοβαρά και με επάρκεια αυτό που θα θέλαμε όλοι μ’ ένα πλήρες και ολοκληρωμένο εθνικό σχέδιο για την πάταξη της διαφθοράς, η τοποθέτησή μας επί της αρχής θα είναι «παρών».


(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς)