Τετάρτη 2 Δεκεμβρίου 2009

Σοβαρή ρύπανση από ανεξέλεγκτη διάθεση αποβλήτων ελαιοτριβείων


ΕΡΩΤΗΣΗ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ

Το πρόβλημα της ρύπανσης από την ανεξέλεγκτη διάθεση των αποβλήτων ελαιοτριβείων, θέτουν με ερώτησή τους στη βουλή οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Τσούκαλης και Ευαγγελία Αμμανατίδου.
Οι δύο βουλευτές αναφέρουν χαρακτηριστικά τις περιπτώσεις των ποταμών Κλαδέου της Ηλείας (ο οποίος διασχίζει τον αρχαιολογικό χώρο της Ολυμπίας) και του Πείρου της Αχαΐας οι οποίοι έχουν κυριολεκτικά μαυρίσει από τα απόβλητα, επιβαρύνοντας τα επιφανειακά αλλά και τα υπόγεια νερά, με τελικό αποδέκτη το θαλάσσιο περιβάλλον.
Το κείμενο της ερώτησης έχει ως εξής:



Τα υγρά απόβλητα των ελαιοτριβείων αποτελούν ένα από τα μεγάλα περιβαλλοντικά προβλήματα της Μεσογείου, καθώς περίπου το 95% της παγκόσμιας παραγωγής ελαιόλαδου παράγεται από μικρές, οικογενειακές επιχειρήσεις των χωρών αυτών. Σύμφωνα με υπολογισμούς, ένα μεσαίου μεγέθους ελαιοτριβείο παράγει περίπου 1.000 τόνους απόβλητα ανά περίοδο συγκομιδής ελαιοκάρπου, με οργανικό φορτίο το οποίο ισοδυναμεί με τα ετήσια απόβλητα μιας πόλης 30.000 κατοίκων, διαταράσσοντας τα φυσικά οικοσυστήματα, κυρίως λόγω του πολύ υψηλού οργανικού φορτίου που φέρουν. Το πρόβλημα γίνεται οξύτερο από το γεγονός ότι η διοχέτευση των αποβλήτων αυτών γίνεται συσσωρευμένα σε μια περίοδο 4 μηνών από το τέλος Οκτωβρίου μέχρι τον Φεβρουάριο.



Οι νομοί Αχαΐας και Ηλείας είναι δυο σημαντικοί ελαιοπαραγωγικοί νομοί της χώρας. Η πλειονότητα των ελαιοτριβείων που βρίσκονται διάσπαρτα σ’ αυτούς, δεν διαθέτουν εγκαταστάσεις επεξεργασίας απόβλητων, τα οποία και διοχετεύουν σε παρακείμενα ρέματα και ποτάμια, με τελικό αποδέκτη τη θάλασσα. Τις τελευταίες μέρες το πρόβλημα έχει γίνει εξαιρετικά οξύ αφού σύμφωνα με χαρακτηριστικά δημοσιεύματα του τοπικού τύπου, ποτάμια και ρέματα των δύο νομών όπως ο Κλαδέος που διασχίζει τον αρχαιολογικό χώρο της Ολυμπίας, και ο Πείρος της Αχαΐας έχουν «μαυρίσει» από τα λύματα.
Επειδή η απόρριψη υγρών αποβλήτων των ελαιοτριβείων με τον τρόπο που γίνεται επιβαρύνει τα επιφανειακά και τα υπόγεια ύδατα και δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στο περιβάλλον και στην οικονομία των ανωτέρω περιοχών αλλά και στο σύνολο των ελαιοπαραγωγικών νομών,



Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:



1. Αν υπάρχουν στοιχεία για την ποσότητα των αποβλήτων που παράγονται από τα ελαιοτριβεία στους νομούς Αχαΐας και Ηλείας και ποιος ο σχεδιασμός για την ασφαλή διάθεσή τους;
2. Θα επανεξεταστεί το καθεστώς λειτουργίας των ελαιοτριβείων και θα αυστηροποιηθούν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί και οι περιβαλλοντικοί όροι από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και τις Υπηρεσίες Περιβάλλοντος και Υγείας των κατά τόπους νομαρχιών;
3. Ποια συγκεκριμένα μέτρα θα πάρουν, ώστε να χρηματοδοτηθούν έρευνες με σκοπό την εξεύρεση της κατάλληλης μεθόδου επεξεργασίας των αποβλήτων ελαιοτριβείων, βιοτεχνολογικής ή άλλης αξιοποίησής τους και ασφαλής διάθεσης τους στο περιβάλλον σε όφελος της οικονομίας και του περιβάλλοντος της περιοχής;



Οι ερωτώντες βουλευτές



Ευαγγελία Αμμανατίδου-Πασχαλίδου
Νίκος Τσούκαλης




Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ



Παρότι το υπουργείο Αγροτικής ανάπτυξης ενισχύει τον εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων ελαιοτριβείων δίνοντας έμφαση στη βιολογική επεξεργασία των αποβλήτων τους, τόσο η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηλείας-Ολυμπίας όσο και η Παναιγιάλειος Ένωση Συνεταιρισμών δεν έχουν ζητήσει ενίσχυση που να αφορά την εν λόγω δραστηριότητα.

Τα παραπάνω αναφέρονται σε απάντηση του Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Καρχιμάκη σε ερώτηση των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ Νίκου Τσούκαλη και Ευαγγελίας Αμμανατίδου σχετική με τη ρύπανση του περιβάλλοντος στην Αχαΐα και την Ηλεία από την ανεξέλεγκτη διάθεση των αποβλήτων ελαιοτριβείων.

Το κείμενο της απάντησης έχει ως εξής:

Απαντώντας στις παραπάνω ερωτήσεις που κατέθεσαν οι Βουλευτές κ.κ. Γ. Κοντογιάννης, Ε. Αμμανατίδου - Πασχαλίδου, Ν. Τσούκαλης, για τα θέματα της αρμοδιότητας μας, σας πληροφορούμε τα εξής:

Όσον αφορά το θέμα της επεξεργασίας αποβλήτων των ελαιοτριβείων τελεί υπό εξέταση η επιλογή και εφαρμογή της κατάλληλης μεθόδου η οποία θα αποδειχθεί απολύτως αποτελεσματική και αποδεκτή. Το πρόβλημα επιδεινώνεται εξαιτίας της παλαιάς τεχνολογίας του εξοπλισμού, σε πολλά ελαιοτριβεία, της ευρείας χωροταξικής κατανομής τους και της μικρής δυναμικότητας τους.
Ωστόσο, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ενισχύει στο πλαίσιο του «Μέτρου 123, του ΠΑΑ, 2007 – 2013» τον εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων ελαιοτριβείων δίνοντας έμφαση στη βιολογική επεξεργασία των αποβλήτων τους.

Συγκεκριμένα, για την Οργάνωση Ελαιουργικών Φορέων (Ο.Ε.Φ.), ΕΑΣ ΗΛΕΙΑΣ-ΟΛΥΜΠΙΑΣ και την ΠΑΝΑΙΓΙΑΛΕΙΟ ΕΝΩΣΗ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΩΝ αναφέρεται ότι συμμετέχουν στα προγράμματα εργασίας των Οργανώσεων Ελαιουργικών Φορέων, όπως αυτά ορίζονται στον Καν. (ΕΚ) 867/08. Το συνολικό ύψος χρηματοδότησης του προγράμματος των Ο.Ε.Φ. ανέρχεται σε 1.564.875 € και 510,628 € αντίστοιχα. Σημειώνεται ότι, αν και μεταξύ των επιλέξιμων δραστηριοτήτων του ως άνω Κανονισμού συμπεριλαμβάνεται η δραστηριότητα που αφορά τη βελτίωση των συνθηκών αποθήκευσης και αξιοποίησης των καταλοίπων της παραγωγής ελαιολάδου και επιτραπέζιων ελιών, τόσο η ΕΑΣ ΗΛΕΙΑΣ - ΟΛΥΜΠΙΑΣ όσο και η ΠΑΝΑΙΠΑΛΕΙΟΣ ΕΝΩΣΗ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΩΝ δεν έχουν ζητήσει ενίσχυση που να αφορά την εν λόγω δραστηριότητα.


Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ
Μ. ΚΑΡΧΙΜΑΚΗΣ



Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ


Θέμα: «Απόβλητα Ελαιοτριβείων».

Σχετ: Η με αρ.πρωτ. 1626/26-11-200 Ερώτηση.
Απαντώντας στην Ερώτηση με αρ. πρωτ.1626/26-11

-2009 που κατατέθηκε από τους Βουλευτές κ. κ. Ευαγγελία Αμμανατίδου-Πασχαλίδου και Ν. Τσούκαλη, σας γνωρίζουμε ότι:


Τα μέτρα για την προστασία των υδάτινων και χερσαίων αποδεκτών από τις απορρίψεις των υγρών αποβλήτων των ελαιοτριβείων της χώρας καθορίζονται στις αντίστοιχες αποφάσεις έγκρισης περιβαλλοντικών όρων και στις άδειες διάθεσης, που χορηγούνται από τις αρμόδιες υπηρεσίες των οικείων Περιφερειών και των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, ανάλογα με την περίπτωση.

Σε περίπτωση παραβάσεων των όρων που εγκρίνονται από τις πιο πάνω διοικητικές πράξεις επιβάλλονται οι κυρώσεις που προβλέπονται στα άρθρα 28 και 30 του Ν.1650/86 (ΦΕΚ 160 Α) όπως το τελευταίο αυτό τροποποιήθηκε και ισχύει με το άρθρο 4 του Ν. 3010/2002 (ΦΕΚ 91Α).

Το υπάρχον θεσμικό και νομικό πλαίσιο αδειοδότησης των ελαιοτριβείων θεωρείται ότι είναι καταρχήν επαρκές. Ωστόσο οι περιβαλλοντικοί όροι, που τίθενται κατά περίπτωση, για να είναι πρακτικά εφαρμόσιμοι πρέπει να λαμβάνουν υπόψη και τους ιδιαίτερους παράγοντες που ισχύουν στην περίπτωση των ελαιοτριβείων, δηλαδή το μικρό μέγεθος και την συνήθως χαμηλή οικονομική επιφάνεια καθώς και την εποχικότητα των μονάδων.

Είναι γνωστό ότι η τεχνολογία σήμερα δεν στερείται λύσεων για την αποτελεσματική διαχείριση των υγρών αποβλήτων των ελαιοτριβείων και συνεχώς νέες προτάσεις βλέπουν το φως της δημοσιότητας, ως αποτέλεσμα της εντατικής έρευνας που διεξάγεται σε όλες σχεδόν τις χώρες, όπου ανθεί η ελιά και περισσότερο βέβαια στις τεχνολογικά πιο προηγμένες από αυτές.

Οι λόγοι ωστόσο, που το πρόβλημα της ασφαλούς διάθεσης ή και της αξιοποίησης των αποβλήτων δεν φαίνεται να έχει βρει ακόμη την τελική λύση του. τουλάχιστον στη χώρα μας, οφείλονται, κατά την άποψη μας, σε οργανωτικές αδυναμίας των ίδιων των μονάδων, στην εποχιακή λειτουργία τους, στο μικρό μέγεθος τους, στη γεωγραφική διασπορά τους και βεβαίως στο μεγάλο ρυπαντικό φορτίο.

Τέλος σας ενημερώνουμε ότι η Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ) στο πλαίσια των αρμοδιοτήτων της και με την έναρξη της ελαιοκομικής περιόδου, έχει εντάξει στον προγραμματισμό της και διενεργεί ελέγχους, για τον έλεγχο της τήρησης των εγκεκριμένων περιβαλλοντικών όρων και της κείμενης περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
Για τις περιπτώσεις που θα βεβαιωθούν παραβάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και των εγκεκριμένων περιβαλλοντικών όρων, η ΕΥΕΠ θα προβεί στην εισήγηση για την επιβολή διοικητικών κυρώσεων (προστίμων) και τη διαβίβαση των φακέλων προς τον οικείο Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών για περαιτέρω έλεγχο τυχόν αξιοποίνων πράξεων όπως προβλέπεται στο άρθρο 9 του Ν. 2947/2001 που καθορίζει τη λειτουργία της ΕΥΕΠ.

Η ΥΠΟΥΡΓΟΣ

ΤΙΝΑ ΜΠΙΡΜΠΙΛΗ