Παρασκευή 13 Νοεμβρίου 2009

Αναδιοργάνωση του συστήματος ασύλου

ΕΡΩΤΗΣΗ ΤΣΟΥΚΑΛΗ ΚΟΥΒΕΛΗ


Κατά τη διάρκεια του Παγκόσμιου φόρουμ μετανάστευσης, ο Γενικός Γραμματέας των Η.Ε. δήλωσε ότι γνωρίζει πως οι διάφοροι μηχανισμοί προσφύγων και ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν εκφράσει τις ανησυχίες τους για τις συνθήκες φιλοξενίας μεταναστών και προσφύγων στην Ελλάδα. Επιπλέον κάλεσε την ελληνική κυβέρνηση να ερμηνεύει τη Συνθήκη της Γενεύης για τους Πρόσφυγες και ιδιαίτερα τον ορισμό του πρόσφυγα με ανθρωπιστική προσέγγιση.

Όσον αφορά την ερμηνεία του ορισμού του πρόσφυγα της Συνθήκης του 1951, σύμφωνα με δήλωση της Ύπατης Αρμοστείας των ΗΕ για τους πρόσφυγες επ’ ευκαιρίας της Κοινοτικής Οδηγίας για την επικουρική προστασία, δεν υπάρχει συγκεκριμένο στοιχείο στον ορισμό που να αποκλείει την εφαρμογή του σε άτομα που κινδυνεύουν σε συνθήκες ένοπλης σύγκρουσης. Αν και ο ορισμός του πρόσφυγα δεν έχει μεταβληθεί, στην πράξη και μέσα από το έργο της Ύπατης Αρμοστείας για τους Πρόσφυγες, απειλές κατά της ζωής, της σωματικής ακεραιότητας ή της ελευθερίας που προκύπτουν από γενικευμένη βία ή γεγονότα τα οποία διαταράσσουν σημαντικά τη δημόσια τάξη, επαρκούν για χορήγηση διεθνούς προστασίας. Παράλληλα, ήδη από το 2003, η Ύπατη Αρμοστεία, έχει καλέσει την ελληνική κυβέρνηση να εφαρμόσει την ερμηνεία του όρου "πρόσφυγας" λαμβάνοντας υπόψη τις ανθρωπιστικές της παραδόσεις και τα κριτήρια που έχουν υιοθετηθεί από την Εκτελεστική Επιτροπή της.

Παράλληλα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της παγκόσμιας έρευνας για τη μετανάστευση που παρουσιάστηκαν στο φόρουμ, το μεταναστευτικό ζήτημα είναι απόλυτα συνυφασμένο με τις οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές ανισορροπίες που υπάρχουν στον κόσμο. Νέος επιβαρυντικός παράγοντας -δημιούργημα κι αυτός της ανθρώπινης δράσης- είναι οι κλιματικές αλλαγές, που θα δημιουργήσουν εκατομμύρια προσφύγων.

Δεδομένων των ανωτέρω, καθώς και ότι οι ανησυχίες των διαφόρων μηχανισμών προσφύγων, όπως τις έθεσε ο κ. Γεν. Γραμματέας των ΗΕ, είναι βάσιμες λόγω κυρίως της έλλειψης δομών αρωγής τόσο ενήλικων και ανήλικων αιτούντων άσυλο αλλά και των αναγνωρισμένων προσφύγων καθώς οι διεθνείς και εθνικές υποχρεώσεις δεν εφαρμόζονται,

Ερωτώνται οι κ. κ. Υπουργοί:

1. Σκοπεύετε να εφαρμόσετε μία διευρυμένη και ανθρωπιστική ερμηνεία του ορισμού του πρόσφυγα, ώστε να δικαιούνται το καθεστώς αυτό όσοι κινδυνεύουν από απειλές κατά της ζωής, της σωματικής ακεραιότητας ή της ελευθερίας που προκύπτουν από γενικευμένη βία ή γεγονότα τα οποία διαταράσσουν σημαντικά τη δημόσια τάξη; Προτίθεστε να περιλάβετε στις απειλές και τις συνέπειες των κλιματικών αλλαγών;

2. Δεδομένης της ουσιαστικής ανυπαρξίας δομών για την αρωγή των αιτούντων άσυλο και προσφύγων, προτίθεστε να λάβετε άμεσα μέτρα για την αναδιοργάνωση του συστήματος ασύλου ώστε να συνάδει με τις εθνικές και διεθνείς μας υποχρεώσεις;



Ο ερωτώντες βουλευτές

Φώτης Κουβέλης

Νίκος Τσούκαλης




Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ

ΘΕΜΑ : Σύστημα παροχής πολιτικού ασύλου.
ΣΧΕΤ : ΕΡΩΤΗΣΕ1Σ 761/06-11-2009 και 955/ 11-11-2009.

Σε απάντηση των ανωτέρω ερωτήσεων, που κατέθεσαν oι Βουλευτές κ.κ. Φ. ΚΟΥΒΕΛΗΣ και Ν. ΤΣΟΥΚAΛΗΣ, σε ό,τι μας αφορούν, σας γνωρίζουμε όχι στόχος της νέας μεταναστευτικής πολιτικής της Κυβέρνησης, ως προς τη χορήγηση του πολιτικού ασύλου, ταυτόχρονα βεβαίως με την ενίσχυση της προστασίας των συνόρων μας, είναι να ενισχυθούν και να δημιουργηθούν εκείνες οι δομές, ώστε η κάθε περίπτωση να εξετάζεται ατομικά και να προστατεύονται νομικά οι ομάδες που χρειάζονταν διεθνή προστασία, αυτοί που δικαιούνται ασύλου, οι ασυνόδευτοι ανήλικοι, οι οικογένειες. Πιστεύουμε δε ότι σύντομα θα φανούν τα πρώτα θετικά αποτελέσματα αυτής της πολιτικής.
Στο πλαίσιο αυτό, το Υπουργείο μας προχωρά στη ριζική μεταρρύθμιση του ελληνικού συστήματος παροχής ασύλου. Για το σκοπό αυτό έχει συσταθεί Ομάδα Εργασίας με επικεφαλής το Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και τη συμμετοχή εκπροσώπων από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, ΜΚΟ, το Συνήγορο του Πολίτη, το Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών, πανεπιστημιακούς, την Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και το Υπουργείο Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης.
Στόχος της Ομάδας Εργασίας είναι η δημιουργία μιας αυτόνομης Κεντρικής Υπηρεσίας Ασύλου με περιφερειακή διάρθρωση στο πλαίσιο του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη. Προτεραιότητά μας είναι η λειτουργία καν οι διαδικασίες της νέας Υπηρεσίας Ασύλου να καταστούν απόλυτα συμβατές με το διεθνές δίκαιο και συγκεκριμένα την Ευρωπαϊκή Χάρτα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
Η νέα Υπηρεσία θα στελεχώνεται κυρίως με πολιτικό προσωπικό - η Ελληνική Αστυνομία θα περιοριστεί στα αμιγώς αστυνομικά της καθήκοντα - και θα παρέχει απρόσκοπτη πρόσβαση σε μια αποτελεσματική και δίκαιη διαδικασία ουσίας στους αιτούντες άσυλο. Στόχος είναι τα ποσοστά παροχής ασύλου να αυξηθούν στον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Τα σχετικά προεδρικά διατάγματα θα κωδικοποιηθούν και το νέο νομικό πλαίσιο που θα προκύψει θα αντανακλά τη νέα Εθνική Διαδικασία Ασύλου.

Μέχρι τη λειτουργία της νέας Υπηρεσίας Ασύλου θα προβλεφθούν μεταβατικές διατάξεις, σύμφωνα με τις οποίος θα καλύπτεται η άμεση ανάγκη για απρόσκοπτη πρόσβαση των αιτούντων άσυλο σε μια δίκαιη και αποτελεσματική διαδικασία. Ταυτόχρονα ειδική ad hoc ομάδα εργασίας θα αναλάβει να λύσει τα συσσωρευμένα εκκρεμή αιτήματα σε δεύτερο βαθμό. Ειδική μέριμνα θα ληφθεί για την ανάπτυξη υποδομών και προνοιακών πολιτικών για τους πρόσφυγες, ενώ θα προβούμε και σε προσλήψεις εξειδικευμένου προσωπικού (ψυχολόγων, κοινωνιολόγων, μεταφραστών κ.λπ.) που θα διευκολύνουν την επαφή των μεταναστών με το ελληνικό κράτος, για κάθε θέμα που τους απασχολεί.

Πέραν αυτών, από το Υπουργείο μας. σε συνεργασία βεβαίως με τα συναρμόδια Υπουργεία, θα καταβληθεί κάθε προσπάθεια για αποτελεσματικότερη προστασία των ασυνόδευτων αλλοδαπών ανηλίκων που βρίσκουν καταφύγιο στη χώρα μας. Συζητάμε με τα εν λόγω Υπουργεία ώστε να δημιουργηθούν επιπλέον δομές για τη φιλοξενία των ασυνόδευτων ανηλίκων και επιζητούμε τη συμμετοχή και τη συνεργασία με τις ΜΚΟ. Βέβαια το ζήτημα είναι εξαιρετικά περίπλοκο, καθώς πολλοί εξ αυτών επιθυμούν να μεταβούν σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα, όπου διαμένουν οι συγγενείς τους. Αυτό το ζήτημα θα πρέπει να τεθεί στην Ε.Ε. στο πλαίσιο της προσπάθειας μας για αναθεώρηση του Κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙ ».

Ταυτόχρονα, επειδή ακριβώς αντιλαμβανόμαστε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μετανάστες, οι οποίοι ζουν μόνιμα στην Ελλάδα, πρέπει να γίνει μια μεγάλη προσπάθεια ενσωμάτωσης τους στην ελληνική κοινωνία με όλα εκείνα τα δικαιώματα και τις ελευθερίες που παρέχει το Σύνταγμά μας και η Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Ο.Η.Ε., καθώς και τις υποχρεώσεις που έχει ο κάθε πολίτης σε αυτή τη χώρα.
Τέλος, σε ό, τι αφορά τις εκθέσεις, καταγγελίες κ.λπ. διεθνών οργανισμών, ανθρωπιστικών οργανώσεων κ.α. που αφορούν στη μεταχείριση των αλλοδαπών στη χώρα μας. σας πληροφορούμε ότι οι απόψεις, οι εισηγήσεις και διαπιστώσεις, καθώς και οι τυχόν παρατηρήσεις-συστάσεις που περιλαμβάνονται και αφορούν το Υπουργείο μας θα αποτελέσουν αντικείμενο προβληματισμού, ενδελεχούς μελέτης και διερεύνησης εκ μέρους των αρμοδίων Υπηρεσιών μας και θα ληφθούν τα αναγκαία πρόσθετα μέτρα, ώστε η χώρα μας να μη δυσφημίζεται στο εξωτερικό και να μην εγκαλείται από τους διεθνείς οργανισμούς.

Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΣΠΥΡΟΣ ΒΟΥΓΙΑΣ