Τρίτη 13 Μαΐου 2008

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΧΗΝΟΦΩΤΗ ΣΕ ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΕΡΩΤΗΣΗ ΤΟΥ
ΝΙΚΟΥ ΤΣΟΥΚΑΛΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ.

· ΟΜΟΛΟΓΙΑ αδυναμίας για λύση του προβλήματος
· ΔΕΣΜΕΥΣΗ για εξέταση χορήγησης επικουρικής προστασίας

Συζητήθηκε τη Δευτέρα 12-5-08 στη βουλή, επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή Αχαΐας του ΣΥΡΙΖΑ Νίκου Τσούκαλη για το θέμα των προσφύγων της Πάτρας. Λόγω του ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για την πόλη μας, παραθέτουμε, απομαγνητοφωνημένη, ολόκληρη τη συζήτηση που έγινε.


(Από τα πρακτικά της βουλής)

Τρίτη είναι η με αριθμό 880/6-5-2008 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς κ. Νικολάου Τσούκαλη προς τον Υπουργό Εσωτερικών, σχετικά με την αντιμετώπιση των προβλημάτων των μεταναστών στην Πάτρα κλπ.
Η επίκαιρη ερώτηση του κ. Βουλευτή σε περίληψη έχει ως εξής:

«Το δυστύχημα με θύματα 2 ανήλικους Αφγανούς στην Εθνική Οδό Αθηνών Πατρών την 1η Απριλίου επαναφέρει με τον πλέον τραγικό τρόπο το πρόβλημα των μεταναστών και προσφύγων της Πάτρας, οι κάτοικοι της οποίας έχουν συγκλονιστεί με το περιστατικό αυτό.Δύο μήνες μετά το επιχειρησιακό σχέδιο «σκούπα» που εφαρμόστηκε ανεπιτυχώς στο λιμάνι της Πάτρας βελτιώνοντας μόνο την «αισθητική» της πόλης, η κατάσταση εξακολουθεί να παραμένει ως είχε. Όπως μάλιστα δήλωσε ο αστυνομικός διευθυντής εξακολουθεί να παραμένει ως είχε. Όπως μάλιστα δήλωσε ο αστυνομικός διευθυντής Αχαΐας, θα υπάρξει συνέχεια των μέτρων απομάκρυνσης, αν και όπως παραδέχτηκε τα μέτρα είναι ουσιαστικά ατελέσφορα καθώς οι περισσότεροι αλλοδαποί επιστρέφουν στην Πάτρα.Δεδομένου ότι ο Συνήγορος του πολίτη σε πόρισμά του το Φεβρουάριο μίλησε για μικρής κλίμακας ανθρωπιστική κρίση στην Πάτρα, υπογραμμίζοντας σειρά προβλημάτων μεταξύ των οποίων τις συνθήκες διαβίωσης των ανηλίκων, ερωτάται ο κύριος Υπουργός:-Σκοπεύετε να αντιμετωπίσετε το πρόβλημα της Πάτρας ενιαία είτε με την χορήγηση του καθεστώτος του πρόσφυγα είτε με τη χορήγηση επικουρικής προστασίας;-Πως θα αντιμετωπίσει η Κυβέρνηση την ανθρωπιστική κρίση σε τοπικό επίπεδο;»

Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ

Ο κύριος Υφυπουργός έχει το λόγο.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΧΗΝΟΦΩΤΗΣ (Υφυπουργός Εσωτερικών):


Θα αναφέρω ορισμένα θέματα στον συνάδελφο κ. Τσούκαλη και στους παρισταμένους. Ο κ. Τσούκαλης τα γνωρίζει αναφορικά με το θεσμικό πλαίσιο που διέπει, επειδή ασχολείται με αυτό το θέμα συνεχώς, αλλά προς ενημέρωση και των υπολοίπων κυρίων συναδέλφων. Σε ό,τι αφορά το πρώτο ερώτημά σας, κύριε Τσούκαλη, ως προς το καθεστώς πρόσφυγα και την επικουρική προστασία για τη διεθνή προστασία των μεταναστών ή τη χορήγηση καθεστώτος πρόσφυγα ή καθεστώτος επικουρικής προστασίας εφαρμόζονται η Συνθήκη της Γενεύης βέβαια, το Πρωτόκολλο της Νέας Υόρκης, καθώς επίσης και το Προεδρικό Διάταγμα 61/1999. Τα αιτήματα εξετάζονται πάντα σε ατομική βάση. Στις περιπτώσεις απόρριψης των αιτημάτων ασύλου δεν επαναπροωθούνται αλλοδαποί σε χώρα που κρίνεται ότι η ζωή ή η ελευθερία τους απειλείται. Στα πλαίσια αυτά αντιμετωπίζονται όλες οι περιπτώσεις αιτούντων άσυλων στην Πάτρα από τις αρμόδιες υπηρεσίες μας.

Όπως πολύ καλά γνωρίζετε -είστε τοπικός Βουλευτής και ασχολείστε με αυτά τα θέματα- οι περισσότεροι που βρίσκονται στην Πάτρα, βρίσκονται με την ελπίδα να βρουν ένα τρόπο διεκπεραιώσεώς τους προς τις χώρες της δυτικής Ευρώπης. Αυτό βέβαια δημιουργεί ένα πρόβλημα, υπό την έννοια ότι ένας πολύ μικρός αριθμός από τα άτομα αυτά προσφεύγει στη διαδικασία ασύλου. Αν και σε συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ και άλλους φορείς προσκλήθηκαν προς τούτο, δεδομένου ότι οι ίδιοι δηλώνουν ότι δεν έχουν ως τελικό προορισμό την Ελλάδα, ενδεικτικά σημειώνεται ότι κατά το πρώτο τετράμηνο υποβλήθηκαν είκοσι έξι τέτοια αιτήματα και ήδη έχει αρχίσει η εξέτασή τους. Από την άλλη πλευρά η χώρα μας, όπως και κάθε χώρα-μέλος της Σύμβασης της Γενεύης, δεν μπορεί να προβαίνει σε παροχή διεθνούς προστασίας σε άτομα που δεν τη ζητούν ατομικώς και δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις της Σύμβασης.

Για τη χορήγηση ανθρωπιστικού καθεστώτος και επικουρικής προστασίας λαμβάνεται υπόψη ιδίως η αντικειμενική αδυναμία απομάκρυνσης ή επιστροφής του αλλοδαπού στη χώρα καταγωγής για λόγους ανωτέρας βίας, λόγους υγείας, διεθνούς αποκλεισμού της χώρας τους, εμφύλιες συρράξεις κ.λπ. Κατά το έτος 2007 χορηγήθηκε ανθρωπιστικό καθεστώς σε εβδομήντα πέντε αλλοδαπούς συνολικά.Σε ό, τι αφορά το δεύτερο ερώτημά σας, όντως την Κυβέρνηση την απασχολεί η ανθρωπιστική πλευρά του θέματος σε τοπικό επίπεδο και γι’ αυτό το λόγο καταβάλλει κάθε προσπάθεια και ήδη έχουν ενεργοποιηθεί οι συναρμόδιοι φορείς κατά περίπτωση λειτουργίας του καθενός.

(Στο σημείο αυτό κτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας του κυρίου Υφυπουργού)Κυρία Πρόεδρε, επιτρέψτε μου ένα λεπτό ακόμη.

Για την επίτευξη του στόχου αυτού συνεργαζόμαστε με τις υπηρεσίες των άλλων Υπουργείων Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Εμπορικής Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, τη Γενική Γραμματεία Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος, τους ΟΤΑ και την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, καθώς και με μη κυβερνητικές οργανώσεις. Η πρόθεση για δημιουργία ειδικού χώρου παραμονής έχει συζητηθεί και σε συναντήσεις φορέων της περιοχής, με συμμετοχή της περιφέρειας του Δήμου Πατρέων και δεν βρίσκει αντίθετο το Υπουργείο Εσωτερικών. Ίσα-ίσα το Υπουργείο Εσωτερικών υπερθεματίζει γι’ αυτήν την πρόταση. Όμως, δεν μπορεί να αποτελέσει μία ουσιαστική λύση, καθώς αυτοί οι χώροι μπορούν να στεγάζουν μικρό μόνο αριθμό αλλοδαπών, οι οποίοι, δυστυχώς, λόγω της μη αιτήσεως ασύλου ονομάζονται «παράνομοι», και παράλληλα δεν μπορούν να ενταχθούν σε οποιοδήποτε πρόγραμμα, το οποίο έχει διεθνή επιχορήγηση, είτε ευρωπαϊκή, είτε από τα Ηνωμένα Έθνη. Απλά και μόνο οι ανάγκες καλύπτονται με προϋπολογισμό του Υπουργείου Εσωτερικών και των υπολοίπων Υπουργείων. Θα συνεχίζουμε να εφαρμόζουμε ιδιαίτερα μέτρα προστασίας ειδικά για τους ανηλίκους.

Εδώ επιτρέψτε μου να προσθέσω ότι με βάση και την κίνηση όλων των αρμοδίων φορέων και τοπικών Βουλευτών πριν από τρεις μήνες, το Κέντρο Ελέγχου Πρόληψης Νοσημάτων έχει αρχίσει κάθε Σαββατοκύριακο να μεταβαίνει στην Πάτρα με κινητή μονάδα, αποτελούμενη από γιατρούς, ψυχολόγους, νοσηλευτές, η οποία προβαίνει στη δωρεάν εξέταση όσων αλλοδαπών προσέρχονται οικειοθελώς, ενώ χορηγούνται και φάρμακα δωρεάν. Εφόσον από την εξέταση διαπιστωθούν προβλήματα υγείας νοσοκομειακής περίθαλψης, αυτοί παραπέμπονται στο νοσοκομείο. Δεν έχουν διαγνωστεί μεταδοτικά νοσήματα μέχρι σήμερα. Επιφυλάσσομαι να αναφερθώ σε άλλα θέματα στη δευτερολογία μου.Ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Έλσα Παπαδημητρίου): Ο κ. Τσούκαλης έχει το λόγο.

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΣΟΥΚΑΛΗ
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΣΟΥΚΑΛΗΣ: Ευχαριστώ πολύ, κυρία Πρόεδρε.

Κύριε Υπουργέ, σας έχουμε καλέσει σχεδόν όλοι οι Βουλευτές και όλοι οι τοπικοί φορείς να κάνουμε από κοινού μία επίσκεψη στο χώρο του άθλιου καταυλισμού της Πάτρας, προκειμένου να κατανοήσετε ότι όσα λέτε για τις αποσπασματικές παρεμβάσεις αρμοδίων φορέων υγείας, πρόνοιας, μέριμνας, δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Πάτρα. Ο χαρακτηρισμός «ανθρωπιστική κρίση μικρής κλίμακας» του Συνηγόρου του Πολίτη είναι κοινή πεποίθηση-άποψη όλων των φορέων, ακόμα και αυτών που επισκέπτονται την πόλη κατόπιν εντολής σας.Αυτό λοιπόν το οποίο τίθεται ενώπιόν σας είναι ότι για το θέμα της Πάτρας πρέπει να υπάρξει ριζική λύση και αντιμετώπιση εκ μέρους της Κυβέρνησης. Δεν υπάρχει περίπτωση να αντιμετωπιστεί με τέτοια ημίμετρα.

Το τραγικό στην όλη υπόθεση, κύριε Υπουργέ, είναι ότι υπάρχει παντελής θεσμική απουσία του επίσημου κράτους στην αντιμετώπιση του συγκεκριμένου προβλήματος. Οι ίδιοι οι πολίτες της πόλης θα σας το πουν, οι περίοικοι του καταυλισμού, θα σας το πουν και οι ίδιοι οι μετανάστες, θα σας το πουν και οι μη κυβερνητικές οργανώσεις που ασχολούνται με το ζήτημα. Υπάρχει παντελής απουσία ολοκληρωμένης αντιμετώπισης.

Ποιο λόγο και σκοπό είχε η δική μας παρέμβαση; Σας είπαμε ότι σχεδόν όλοι οι μετανάστες, σε ποσοστό 95% περίπου, για να μην πω 100%, είναι Αφγανοί. Το καθεστώς που επικρατεί στη συγκεκριμένη χώρα το γνωρίζετε πάρα πολύ καλά. Γνωρίζετε ότι επαναπροώθηση δεν μπορεί να γίνει, γνωρίζετε πάρα πολύ καλά ότι δεν μπορούν να φυλαχθούν -όπως το έχουμε συζητήσει και άλλες φορές- ή να κλειστούν σε άλλους χώρους υποδοχής στην υπόλοιπη Ελλάδα. Αυτό λοιπόν το οποίο σας λέμε είναι να εφαρμόσετε ειδικά για τους μετανάστες αυτούς ένα ειδικό καθεστώς το οποίο άλλες χώρες της Ευρώπης αναγνωρίζουν. Θα σας πω χαρακτηριστικά την περίπτωση της Σουηδίας όπου ανεξαρτήτως ειδικών προσωπικών χαρακτηριστικών κάθε πρόσφυγα ξεχωριστά χορηγεί άσυλο σε όλους τους Ιρακινούς λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα. Σας λέω ότι ο θεσμός της επικουρικής προστασίας ταιριάζει απόλυτα στους μετανάστες από το Αφγανιστάν. Αυτό λοιπόν το οποίο σας λέμε είναι πρώτον να αντιμετωπίσετε το θέμα μ’ αυτόν τον τρόπο, ανεξαρτήτως ποιες είναι οι προθέσεις των συγκεκριμένων. Αυτό που θέλουμε εμείς είναι να εφαρμόσουμε τις υποχρεώσεις μας απέναντι στις διεθνείς συνθήκες, δηλαδή να νομιμοποιήσουμε την παραμονή τους με κάποιον τρόπο, ανεξαρτήτως αν αυτοί επιθυμούν να διεκπεραιωθούν σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Αυτό είναι το πρώτο.

Το δεύτερο είναι η αντιμετώπιση με συγκεκριμένο τρόπο της ανθρωπιστικής κρίσης σε τοπικό επίπεδο, δηλαδή με δημιουργία χώρων υποδοχής, ενός, δύο ή τριών, προκειμένου να καταμεριστεί και το κοινωνικό κόστος, αν θέλετε, ή οι κοινωνικές αντιδράσεις. Οι προτάσεις είναι συγκεκριμένες, όμως επί των συγκεκριμένων προτάσεων δυστυχώς δεν υπάρχει μία συντονισμένη παρέμβαση είτε εκ μέρους της Κυβέρνησης, είτε εκ μέρους των τοπικών φορέων, με αποτέλεσμα η μοναδική κίνηση η οποία φροντίζει και μεριμνά για τους πρόσφυγες που είναι η κίνηση για την προώθηση των δικαιωμάτων των ανθρώπων αυτών, που τους χορηγεί τροφές, φάρμακα και οτιδήποτε άλλο, να βρίσκεται «στο μάτι του κυκλώνα» μεταξύ μεταναστών, κατοίκων, φορέων και Κυβέρνησης. Αυτό που σας καλούμε λοιπόν να κάνετε είναι να λάβετε θεσμικό ρόλο ολοκληρωτικής και συνολικής αντιμετώπισης και διαχείρισης του συγκεκριμένου προβλήματος.

ΔΕΥΤΕΡΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ

ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Έλσα Παπαδημητρίου): Ο κ. Υπουργός έχει το λόγο για να δευτερολογήσει.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΧΗΝΟΦΩΤΗΣ (Υφυπουργός Εσωτερικών):

Κύριε Τσούκαλη, ευχαριστώ για τις προτάσεις σας. Δεν αρνούμαι ούτε εγώ ούτε κανένας άλλος ούτε κανείς μπορεί να αρνηθεί ότι στην Πάτρα έχει δημιουργηθεί ένα πρόβλημα το οποίο βέβαια επιτρέψτε μου να προσθέσω ότι αντιμετωπίζεται από δύο διαφορετικές κατευθύνσεις. Η μία κατεύθυνση είναι αυτοί οι οποίοι θέλουν να απομακρυνθούν από κει οι αλλοδαποί και από την άλλη πλευρά είναι αυτοί οι οποίοι επιδιώκουν, τουλάχιστον όσο βρίσκονται εκεί οι αλλοδαποί, να έχουν διαβίωση υπό καθαρά ανθρώπινες και απόλυτα ασφαλείς συνθήκες. Όντως εγώ δεσμεύομαι να επεξεργαστώ αυτήν την πρόταση που κάνατε για το θέμα της επικουρικής προστασίας.

Θα ήθελα όμως να επισημάνω το εξής κι εσείς το ξέρετε επειδή ασχολείστε για αρκετό καιρό με τα θέματα των αλλοδαπών: Δεν μπορεί να αναγνωριστεί πάντα η επικαλούμενη ταυτότητα εκ μέρους τους και θα έλθουν μετά από λίγο και θα δηλώνουν όλοι Αφγανοί. Βέβαια έχουμε και το καθεστώς για ορισμένους άλλους –Ιράκ κ.λπ.- λόγω γεωπολιτικών ιδιαιτεροτήτων στις περιοχές τους και ως εκ τούτου επιτείνεται το πρόβλημα Παρ’ όλα αυτά όμως εγώ δεν μειώνω την αξία της προτάσεώς σας και από την άλλη πλευρά τη δική μου υποχρέωση να δω το θέμα της επικουρικής προστασίας.

Θα ήθελα όμως να πω και το εξής: Μην παραγνωρίζουμε την προσπάθεια της Κυβέρνησης, ειδικά από το 2004, για να βελτιωθεί η όλη κατάσταση σε όλη την επικράτεια. Ήδη έχουν δημιουργηθεί αρκετά νέα κέντρα φιλοξενίας αλλοδαπών, κέντρα φιλοξενίας ανηλίκων, έχουν γίνει νομοθετικές ρυθμίσεις, έχουν γίνει νομοθετικές παρεμβάσεις προκειμένου να συνταχθούμε και να εφαρμόσουμε κανονισμούς και από την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και επιταγές των Ηνωμένων Εθνών.

Από την άλλη πλευρά, βέβαια, δεν μπορούμε να μην βλέπουμε αυτές τις γεωπολιτικές ιδιαιτερότητες που υπάρχουν στον ευρύτερο χώρο μας ως προς τις χώρες προελεύσεως των συγκεκριμένων αλλοδαπών. Και τελειώνω επισημαίνοντας 2 σημεία. Το πρώτο είναι η επιστολή που είχε κάνει στις 8 Ιουνίου 2006 ο τότε Υπουργός Δημοσίας Τάξεως, ο κ. Πολύδωρας, αναφορικά με την παρέμβασή του για την βελτίωση θεμάτων που αφορούν στους αλλοδαπούς.
Λόγω χρόνου δεν μπορώ να αναφερθώ σε όλα τα σημεία. Θα τα καταθέσω στα πρακτικά της Βουλής προκειμένου να λάβετε γνώση. Ευχαριστώ.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΣΟΥΚΑΛΗΣ: Πάντως μια επίσκεψη θα ήταν προτιμότερη..